Een oud en bekend thema, maar vandaag de dag weer vrij veel onder de aandacht in Podcasts, boeken en artikelen is “zelfliefde”. 

Nu komt dit met regelmaat voor en wordt er vanuit allerlei hoeken gezegd dat het belangrijk is om jezelf lief te hebben, zeker gezien God jou ook liefheeft. Een aanvulling daarop vanuit sommige kringen is dat God de zonde haat en de zondaar liefheeft om zo toch wat nuances te geven aan deze opmerking over zelfliefde. 

Maar uit weer andere hoek wordt enorm benadrukt dat de opmerking om jezelf liefhebben gevaarlijk is en vooral “Newage” is. Dit is vaak ook de leerhoek waar men vooral het vlees moet kruisigen en de oude mens tot niets goeds dan zonden in staat is en daarom de focus volledig moet liggen op de geestelijke mens.

De grootste waarschuwing naar deze “Newage” achtige benadrukking die populair lijkt te zijn in onze tijd is het wijzen naar een tekst in 2 Timotheüs 3 over de eindtijd, of met andere woorden, de laatste dagen.

2 Timoteüs 3:1 (HSV) En weet dit dat in de laatste dagen zware tijden zullen aanbreken. 2 Want de mensen zullen liefhebbers zijn van zichzelf, geldzuchtig, grootsprekers, hoogmoedig, lasteraars, hun ouders ongehoorzaam, ondankbaar, onheilig, 3 zonder natuurlijke liefde, onverzoenlijk, kwaadsprekers, onmatig, wreed, zonder liefde voor het goede, 4 verraders, roekeloos, verwaand, meer liefhebbers van zingenot dan liefhebbers van God. 5 Zij hebben een schijn van godsvrucht, maar hebben de kracht ervan verloochend. Keer u ook van hen af.

Maar wat is nu waar? Moeten wij onszelf liefhebben of niet? Is het gevaarlijk of juist belangrijk? Is het new-age en is het een gevaarlijke afwijking van de leer, en over welke leer hebben we het dan?

Als eerste wil ik in kader van jezelf liefhebben het grootste gebod aanhalen. Dit is niet alleen volgens mij het grootste gebod, maar ook volgens Jezus en tevens volgens de Schriftgeleerde die hier over praat in Marcus 12. 

Marcus 12:28 (HSV) En een van de schriftgeleerden, die hen hoorde redetwisten en wist dat Hij hun goed geantwoord had, kwam naar Hem toe en vroeg Hem: Wat is het eerste van alle geboden? 29 En Jezus antwoordde hem: Het eerste van alle geboden is: Luister, Israël! De Heere, onze God, de Heere is één. 30 En u zult de Heere, uw God, liefhebben met heel uw hart en met heel uw ziel en met heel uw verstand en met heel uw kracht. Dit is het eerste gebod. 31 En het tweede, hieraan gelijk, is dit: U zult uw naaste liefhebben als uzelf. Er is geen ander gebod groter dan deze. 32 En de schriftgeleerde zei tegen Hem: Juist, Meester, U hebt naar waarheid gezegd dat God één is, en er is geen ander dan Hij. 33 En Hem lief te hebben met heel het hart en met heel het verstand en met heel de ziel en met heel de kracht, en de naaste lief te hebben als zichzelf, is meer dan alle brandoffers en slachtoffers. 34 En toen Jezus zag dat hij verstandig geantwoord had, zei Hij tegen hem: U bent niet ver van het Koninkrijk van God. En niemand durfde Hem meer iets te vragen.

Het grootste gebod is God, die één is, liefhebben met heel je hart, ziel en verstand en al je kracht.
Maar het tweede is hieraan gelijk, het liefhebben van je naasten als jezelf.

God is één en wil niets anders dan iedereen weer tot een éénheid brengen met Hem. Doordat wij via Gods genade vergeven worden van al onze zonden kunnen wij weer vrij tot God naderen en dus één worden met Hem. Maar omdat God ons veel vergeeft zodat wij kunnen naderen tot Hem moeten wij ook anderen vergeven, zoals God hen ook vergeeft. Zo kunnen wij weer God liefhebben, maar ook elkaar, ondanks dat we elkaar soms toch nog stomme dingen aandoen.

Maar toch zien we vaak nog onenigheid en onrust bij christenen om ons heen. Er heerst nog vaak wrok en de liefde is soms ver te zoeken en het oordeel krijgt de vrije loop, niet alleen naar mensen in de wereld maar ook binnen de gemeente.

Maar hoe komt dit nou? Zou het niet kunnen liggen aan het niet echt kunnen liefhebben van jezelf, waardoor je iets van die liefdeloosheid op anderen projecteer? Want zit er niet een Bijbelse waarheid in de bekende uitspraak “Een betere wereld begint bij jezelf”?
Worstel je bij onenigheid in wezen niet meer met jezelf, en projecteer je dat dan op de fouten, wandel en handel van anderen? Want als je jezelf niet liefhebt, hoe heb je dan die ander lief als jezelf? Als jezelf kritisch bent op jezelf en jezelf niet kunt vergeven zoals God jou vergeven heeft, hoe kun je dan anderen wel echt leren vergeven?
Als je niet werkelijk gelooft in de genade en in dat jou veel vergeven is, dan kun je een ander ook moeilijk vergeven. Als je wel werkelijk wandel in de genade en de wetenschap dat jou veel vergeven is doordat God jou zo liefheeft, dan kun je ook een ander veel vergeven en echt liefhebben.

Lukas 7:47 (HSV) Daarom zeg Ik u: Haar zonden, die veel waren, zijn haar vergeven, want zij heeft veel liefgehad; maar aan wie weinig vergeven wordt, die heeft weinig lief.

Het niet liefhebben van de ander of het niet liefhebben van jezelf is een disbalans in het grote gebod. Het moet er allemaal zijn anders is het gebod niet vervult. 
Wij kunnen liefhebben omdat God ons eerst heeft liefgehad, alles begint bij God en bij wat Hij heeft gedaan door Christus en dat is de ware genade.

Het is Gods werk dat wij weer tot Hem kunnen komen en wij door Zijn liefde Hem weer kunnen liefhebben. Maar geloven wij dat dan ook echt? 
Als wij onszelf aankijken in de spiegel van Gods genade, zien wij dan echt in dat God ons werkelijk liefheeft en oprecht al onze zonden heeft vergeven met de hoogste prijs?
Kunnen wij met het inzien van die werkelijkheid dan niet inzien dat als God ons liefheeft, wij onszelf ook mogen liefhebben? Of kijk je dan weer naar jezelf met je gebreken en je zonden terwijl God daar niet naar kijkt? God ziet jou, dat wat Hij volmaakt gemaakt heeft en voor ogen heeft.

En als wij dan ontdekken dat God ons zo zeer liefheeft, zien wij dan ook niet dat Hij ook alle andere mensen net zo liefheeft? Waarom zou Hij onderscheid maken tussen jou zonden en die van de ander? Wie bepaalt het gewicht van zonden als voor God alle zonde fout is en vergeven dient te worden door dezelfde genade?

Zeg daarom dus niet dat je God die je niet kan zien liefhebt terwijl je je medemens (of jezelf) die door God gemaakt is, je wel kan zien maar toch niet liefhebt. Het ene gaat niet zonder het ander.

1 Johannes 4:19 (HSV) Wij hebben Hem lief, omdat Hij ons eerst liefgehad heeft. 20 Als iemand zou zeggen: Ik heb God lief, en hij zou zijn broeder haten, dan is hij een leugenaar. Want wie zijn broeder, die hij ziet, niet liefheeft, hoe kan hij God liefhebben, Die hij niet gezien heeft? 21 En dit gebod hebben wij van Hem, dat wie God liefheeft, ook zijn broeder moet liefhebben.

God heeft jou en ieder ander gemaakt, lief en vergeven.

Frustreert jij je aan broeders en zusters? Of aan de andere medemens? Keer dan naar binnen, zoek in jou hart naar de oorzaak, want misschien heeft het te maken met iets wat je jezelf niet vergeeft, of waarin je jezelf niet liefhebt of waarin jezelf  volmaakt wil zijn voordat je tot God durft te naderen. Heb je niet een te hoge maatstaf voor jezelf gesteld die je ook anderen opleg? Een maatstaf die God met Zijn genade misschien helemaal niet van jou vraagt of jou oplegt?

Leer door de Geest van God jezelf lief te hebben zoals God jou liefheeft. En leer daarna ook je medemens lief te hebben zoals God hen ook waarlijk liefheeft. Doe dat, zoekt dat, en je zult niet ver meer zijn van Gods koninkrijk zegt Jezus, want Zijn koninkrijk is in eenheid in Hem. Zoekt dus die eenheid met God, jezelf en de ander tot heerlijkheid van Hem. 

Het koninkrijk van God zit in je hart, het is niet iets zichtbaars dat je zelf moet bewijzen en bouwen of met een groep die je jouw kerk noemt. Het is ook niet een letterlijk koninkrijk waarmee je de wereld moet veroveren, dan probeert men al tweeduizend jaar en helaas soms met geweld, wetten, regels, geld en andere hele aardse zaken. Als je leert God lief te hebben, jezelf en de ander dan ben je aangekomen in éénheid en ben je al in Gods koninkrijk aangekomen, namelijk de eenheid in eeuwigheid met God die één is.

Johannes 18:36 (HSV) Jezus antwoordde: Mijn Koninkrijk is niet van deze wereld. Als Mijn Koninkrijk van deze wereld was, zouden Mijn dienaars gestreden hebben, opdat Ik niet aan de Joden overgeleverd zou worden, maar nu is Mijn Koninkrijk niet van hier.

Lucas 17:20 (HSV) En toen Hem door de Farizeeën gevraagd werd, wanneer het Koninkrijk van God zou komen, antwoordde Hij hun en zei: Het Koninkrijk van God komt niet op waarneembare wijze. 21 En men zal niet zeggen: Zie hier of zie daar, want, zie, het Koninkrijk van God is binnen in u.

1 Korintiërs 15:28 (HSV) En wanneer alle dingen aan Hem (de Zoon) onderworpen zijn, dan zal ook de Zoon Zelf Zich onderwerpen aan Hem Die alle dingen aan Hem onderworpen heeft, opdat God alles in allen zal zijn. (Eenheid).

En nu weer terug naar de waarschuwing in Timotheüs over hen in de laatste dagen die liefhebbers werden van hunzelf. Is dit echt een waarschuwing tegen het liefhebben van jezelf?

Het is eigenlijk helemaal niet zo moeilijk, er zijn verschillende vormen (motieven) van zelfliefde en het is vrij snel te herkennen aan de uitwerking bij deze mensen.
Hun vruchten staan er in Timotheüs gewoon bij genoemd en zijn zeker niet in overeenstemming met het liefhebben van God en elkaar als éénheid. Het is een egoïstische liefde voor henzelf, dat onderscheid is vrij duidelijk en heeft weinig uitleg nodig, je herkent vanzelf welke zelfliefde het betreft, die van God die tot liefde en eenheid leidt tussen alle mensen? Of de zelfliefde die puur tot allerlei egoïstische vruchten leidt zoals: geldzucht, grootspreken, hoogmoed, laster, hun ouders ongehoorzaam, ondankbaar, onheilig, zonder natuurlijke liefde, onverzoenlijk, kwaadsprekerij (roddelen), onmatig, wreed, zonder liefde voor het goede, verraders, roekeloos, verwaand, meer liefhebbers van zingenot dan liefhebbers van God.

Leer dus God lief te hebben, jezelf lief te hebben en de ander als jezelf. Daarmee is dus niets mis, en daar is niets “new age” aan, tenzij je het ziet als het al deel hebben aan het nieuwe koninkrijk van God. Want dat is de nieuwe schepping, en dat is inderdaad een nieuwe tijd waarvan wij nu al deel zijn, een soort new age dan toch in de goede zin van het woord?

Als die verhouding in het liefhebben van God, jezelf en de ander nog zoek is in je hart, dan hebben andere uiterlijke “vrome” zaken en bezigheden voor God eigenlijk weinig nut. Het is het schoonmaken van de buitenkant van het kopje terwijl het van binnen moet beginnen, in uw hart.

Matteüs 23:25 (HSV) Wee u, schriftgeleerden en Farizeeën, huichelaars, want u reinigt de buitenkant van de drinkbeker en van de schotel, maar vanbinnen zijn ze vol van roofzucht en onmatigheid. 26 Blinde Farizeeër, reinig eerst de binnenkant van de drinkbeker en de schotel, zodat ook de buitenkant daarvan rein wordt.

Wees onderdeel van Gods Koninkrijk, en daarin kan geen onenigheid heersen, maar alleen éénheid. Wees in die eenheid met Hem, jezelf en anderen, nu en voor in alle eeuwigheid.

Marcus 3:24 (HSV) En als een koninkrijk tegen zichzelf verdeeld is, kan dat koninkrijk niet standhouden.

Efeziërs 1:22 (HSV) En Hij heeft alle dingen aan Zijn voeten onderworpen en heeft Hem als hoofd over alle dingen gegeven aan de gemeente, 23 die Zijn lichaam is en de vervulling van Hem Die alles in allen vervult.

1 Korintiërs 3:2 (HSV) Ik heb u met melk gevoed en niet met vast voedsel, want u kon dat nog niet verdragen; ja, u kunt dat ook nu nog niet, 3 want u bent nog vleselijk. Als er immers onder u afgunst is en ruzie en tweedracht, bent u dan niet vleselijk en wandelt u dan niet naar de mens? 4 Want als iemand zegt: Ik ben van Paulus, en een ander: Ik van Apollos, bent u dan niet vleselijk?