Lichtjes in de duisternis
Heb je dat wel eens gehad dat je een donkere kamer of snachts naar buiten liep er niets kon zien door de diepe duisternis? Je kent het vast wel als je vanuit een lichte kamer een donkere kamer instapt, of vanuit een verlicht huis naar buiten stapt in de duisternis. Alles wordt dan vaak zwart voor je ogen van de duisternis, maar als je enige tijd wacht en je ogen laat wennen ga je vanzelf lichtbronnetjes ontdekken en kun je je vaak toch weer redelijk oriënteren.
Het bijzondere is dat als je je ogen vervolgens maar lang genoeg de tijd geeft, je meestal na verloop van tijd toch dingen gaat zien en onderscheiden. Je gaat heel langzaam ontdekken dat er toch nog wat lichtbronnetjes her en der zijn die voldoende licht geven om jezelf te oriënteren.
Zo werkt het misschien ook wel met de geestelijke duisternis in deze wereld. Een duisternis die soms zo groot lijkt dat je ervan schrik en vervolgens helemaal niets anders kan zien dan die duisternis en alles wat in die duisternis is lijkt dan misschien wel een onderdeel van die duisternis zelf. Misschien raak je wel overmand door de angst en laat je je leiden door die angst en mis je helemaal wat er toch te zien valt.
Maar neem eens de tijd om niet die duisternis als volledige duisternis te bestempelen en kijk oprecht of je ook nog wat licht kunt zien. Kijk eens of je je niet teveel laat afschrikken en de duisternis groter laat zijn dan die in werkelijkheid is.
Hetzelfde geld als je naar mensen om je heen kijk die misschien op het uiterlijk in duisternis zijn en leven. Ieder mens is door God geschapen en heeft door Gods adem leven in zijn ziel ontvangen, en ook al is of lijkt iemand ver van God te zijn afgedwaald, ergens zal er vast nog wel iets over zijn van het licht en adem van God in iemands hart of leven wat een opening kan geven tot de waarheid of een reden tot hoop.
Je zult ontdekken dat als je niet te snel tot conclusies spring bij alles wat duister is of lijkt er toch meestal nog licht aanwezig is, het vraagt alleen een moment van geduld, van bezinning en open ogen gericht op het licht van God dat tot in het diepste duister een weg weet te vinden om te schijnen. Al is de duister nog zo groot, voor Gods licht is het nooit een barrière.
De zaken die wij soms duister noemen en zo bestempelen, maar toch licht kunnen bevatten kunnen, bestaan uit gewoontes, muziek, boeken, tradities, mensen of letterlijke dingen.
Het zijn eigenlijk allemaal uiterlijke vormen, maar we moeten beseffen dat de vorm iets niet heilig maakt, maar iets wat heilig is kan een bepaalde vorm heiligen om zo door te dringen op plaatsen waar je het niet zou verwachten.
Zo is dingen doen in de naam van, of namens Jezus een vorm die zeker heilig lijkt, maar als we het eerlijk bekijken niet heilig maakt. Een bekend voorbeeld is zijn de kruistochten die in de naam van Christus veel schade heeft berokkend, veel leed en ellende. De vorm leek heilig, maar wat er gebeurde was helemaal niet heilig. Zo zijn er ook in onze tijd veel vormen van ellende, misbruik, hebzucht en ontucht die allemaal worden uitgevoerd onder de heilige vorm van het christendom. Deze dingen zijn dus niet per definitie heilig, alleen de vorm doet ons dat denken.
Een simpel voorbeeld van de juiste vorm op gebied van muziek is het orgel. Sommige kerken zien die vorm als iets dat heilig is en staan niet toe dat er andere instrumenten in de kerk hun doorgang vinden, en als het dan al wordt toegestaan is het zolang de officiële eredienst nog niet is begonnen want daarna is alleen het orgel nog heilig.
Maar deze vorm was niet altijd zo heilig als men het nu doet lijken, want Calvijn bestempelde het orgel ooit als “Sirene van de Duivel”.
Maar de uitspraak van Calvijn maakte deze vorm van muziek net zo min duivels als dat het nu in de kerk heilig is. Het is namelijk geen van beide als Gods Woord er niet mee kan doordringen tot de ziel van de mens om zo de mens apart te zetten (heiligen).
Toch wordt het orgel bijna als een goddelijk instrument wordt gezien tegenover de modernere varianten in plaats van het ziel als een veredelde kermis installatie die “gods huis” is ingesleept.
Smaken van de mens verschillen, maar dan hangt ook af van leeftijd, traditie, opvoeiding en waaraan je gewend ben geraakt, maar dat maakt iets niet van de duivel of van God. Het maakt dus niet iets licht of duisternis ook al kun je door je dogma’s er bijna niet anders over denken.
Een orgel kan dus prima tot in de ziel van de mens reiken en het licht van God schijnen op dingen die met woorden misschien niet altijd in de geest uit te drukken zijn. Maar in hoeverre staan we open voor andere of nieuwe instrumenten en muziekstijlen die misschien toch voor sommige mensen ook tot hun ziel kan spreken en zo iets kan verwoorden in hun Geest over wat zij voelen en ervaren in het leven of in hun wandel met God.
Hiervan zijn hedendaagse voorbeelden te noemen, ik probeer deze zo goed mogelijk te verwoorden zonder een oordeel te vormen over de genoemde personen in de negatieve of positieve kant. Een oordeel dat ik al wel had over deze personen en bijvoorbeeld muziekstijlen zonder ooit de moeite te nemen mij te verdiepen in de personen achter de muziek. Ik keek naar de vorm en zag alles als duisternis en noemde het al snel onheilig en daarmee ook de mensen erachter. Zie ik de voorbeelden die ik nu dan ga aanhalen allemaal als licht? Dat mag je zelf aanvoelen in je hart met de geest, ik wil alleen de voorbeelden voor zichzelf laten spreken, vandaar dat ik ook in dit stuk diverse video links zal invoegen.
Dance Muziek
Een van mijn eerste voorbeelden is onze Hollandse DJ Sefa, een jongen met veel talent op het gebied van muziek waarmee hij tot zijn ziel kan spreken maar wat het ook voor vele andere kan doen en dus ook doet. Als je optredens van hem bekijkt dan zullen de meeste christenen al snel huiveren voor de keiharde hardstyle muziek afgewisseld met klassieke elementen op podiums met zeer vreemde en misschien wel afgodische kenmerken. Maar ondanks die kenmerken en het verafgoden van hun DJ idool door vele mensen ligt de waarheid misschien wat meer verscholen achter de vorm die misschien als duisternis wordt ervaren. Want wat betreft Sefa zelf, hij weet prima wat afgoden zijn en kunnen zijn in het leven van de mens en heeft ze ook gevonden in zijn eigen leven. Iets waar hij op jongere leeftijd al in ieder geval meer zicht op had dan ik die wat hardleerser is.
Ondanks al het uiterlijke vertoon, de vorm die men zou zien als sirene van de duivel getuigt Hij toch oprecht van God in zijn leven, en dat terwijl de reguliere christen hem misschien al zouden afschrijven op basis van zijn werk en muziek, en ook ik ben daar geen heilig boontje in.
Maar kijk dus niet naar wat duister lijkt maar laat eens iemand spreken voordat je een stempel drukt alsof er geen licht en hoop meer is. Meestal hoor je dan de mens achter het beeld wat je hebt en zie je meer licht dan dat je in eerste oordeel had verwacht.
Hieronder kun je een prachtig interview volgen op de NPO in het programma “De verwondering”, en een link naar een heel toepasselijk nummer voor dit artikel met de titel “Als alles duister is” uitgevoerd door Sefa welke hij ook op grote dance concerten heeft gespeeld.

Hardrock
Een ander, wat opzichtiger, voorbeeld en misschien voor sommige nog lastiger is de zanger Alice Cooper met zijn donkere make-up ogen en duistere rockuiterlijk. Een man die ik vroeger zeker niet als Christen zag maar als onderdeel van het duister in de wereld. Het toch iemand waar ik naast zat met mijn mening op basis van vorm, omdat ik überhaupt nooit de man zijn verhaal had horen doen. Ik had al snel een stempel gedrukt en was waarschijnlijk onbewust tevreden daarmee dat ik in ieder geval iemand gevonden had die een slechter mens was dan ik ben als falend christen, zodat ik nog kans kan maken met mijn vrome christelijke leven, of in ieder geval de poging die ik daartoe deed die God toch echt wel “hoger” zou achter dan van iemand die praktisch als “satanist” door het leven gaat. Als we dan onderweg zijn naar het oordeel dat komt over iedereen, dan kun je maar het beste achteraan in de bus zitten dacht ik vast onbewust in mijn ziel.
Als je interviews met Alice Cooper (zijn echte naam, Vincent Furnier) rustig bekijkt en luister en oprecht zoekt naar wat hij zegt en bedoelt met zijn leven dan is het prachtig te zien hoe hij toch met God wandelt, van God getuigt en aangeeft hoe hij gebruikt wordt in een spectrum van deze wereld waarin ook Gods licht zijn weg mag vinden. Het is mooi te ontdekken hoe ook hij de reddende hand van God de Vader mocht aangrijpen toen hij ver was afgedwaald als een verloren zoon en hoe God hem nu wil gebruiken in het vakgebied waarin hij talent heeft en zo licht kan brengen op een plek in de muziek industrie die heel duister lijkt. Hij ziet hierin de humor van God waardoor de vorm die zeker niet heilig is in zekere zin toch heilig wordt.
En zoals hij zelf zegt, hij is geen maker van christelijke rock geworden maar juist een rockster die christen is geworden.
Heavy Metal
En dan komen we bij een derde “extreem” voorbeeld met een naar mijn idee een open einde die mij intrigeert, want soms is vertrouwen mensen los leren laten in de handen van onze hemelse vader zonder perse te hoeven weten hoe het allemaal in elkaar heeft gezeten.
Zonder nu conclusies te trekken of te oordelen wil ik een voorbeeld geven van zo’n duisternis die misschien toch meer licht bevat dan ik ooit had gedacht.
Zoals sommige misschien wel mee hebben gekregen is kort geleden op 76 jarige leeftijd de bekende rockster die de bijnaam “Prince of darkness” kreeg overleden, namelijk Ozzy Osborne. Hij was onder andere de zanger van een band die de naam “Black Sabbath” droeg.
Vele jaren geleden heb ik een lange christelijke DVD serie gekeken die enorm gefocust was op de duisternis in de muziek industrie en die letterlijk zwart maakte. Hierin werd een enorme verband en een lijn uitgelegd tussen alle rocksterren en hun gerichtheid op duistere zaken als inspiratiebron voor hun muziek. Ook werd in deze serie benadrukt dat deze rockhelden nagenoeg allemaal jong het leven lieten (de 27-club) en zo door de satan bedrogen en misleid waren tot de eeuwige ondergang en het misleiden van vele fans.
In deze serie kwam ook Black Sabbath met Ozzy aan de orde wat mij altijd het beeld heeft gegeven dat Ozzy een slechte man was die doelbewust met satan heulde om zoveel mogelijk duisternis te brengen in het leven van iedereen die viel voor zijn muziek. Nu las ik pas het trieste bericht over deze man en dacht ineens aan wie hij nou werkelijk was. Was hij nou echt die slechte man die mij zo was voorgespiegeld? Is hij nu voor eeuwig verdoemd door het leven dat hij heeft geleefd? Was hij een satanist, of was hij misschien bijgedraaid in het laatste der dagen?
Toen las ik dat hij toch een respectabele leeftijd had bereikt ondanks een lange slepende ziekte met veel lijden, en dat hij onlangs een afscheidsconcert gaf alsof hij wist wat er aan kwam.
En als je dan fragmenten terug zie van dat concert dan zie ik een man gesloopt door een ziekte die bewust veel pijn onderging omdat hij medicijnen had laten staan om zo toch nog eenmaal een concert te kunnen geven vanuit een stoel. Een man die ondanks alles zo geleefd had en enorm dankbaar was en dat ook uitstraalde vanuit de grond van zijn hart en vol dankbaarheid zijn fans bedankte voor het steunen en mogelijk maken van zijn leven en carrière.
Toen ik verder zocht kwam ik ook op een verhaal van een jonge man die Ozzy eens een bijbel gaf met zijn eigen naam erop in modern Engels. Deze jongen had deze bijbel geregeld omdat Ozzy ooit had gezegd dat hij de bijbel slecht kon lezen in oud Engels en met zijn dyslexie en er niets aan had. Later sprak deze jongen bij een andere gelegenheid de zoon van Ozzy die hem herkende als de bijbel gever en hij bedankte hem ervoor omdat zijn vader er heel blij mee was geweest en het cadeau koesterde. Hij benadrukte hem dat zijn vader echt geen slechte man was en daarom waardeerde zij dat cadeau zo erg.
En misschien is dat ook wel de waarheid, dat stukje licht in duisternis. Misschien was deze man helemaal niet een slechte man, ondanks dat hij misschien soms slechte keuzes heeft gemaakt, waarin ik niet veel beter ben, want waarom zou ik gewicht hangen aan de slechtheid van zijn slechte keuzes tegenover die van mij? Misschien schreef ik hem toch teveel af op basis van zijn beroep terwijl ik toch hoor te weten dat dat niet altijd iets zegt over de persoon zelf in het leven daarachter.
Hij was oprecht een man vol liefde naar zijn kinderen en vrouw en fans, iets wat mij ineens weer in herinnering kwam toen ik vroeger wel eens een aantal afleveringen had gezien van zijn real life soap waarin hij en zijn gezin werden gevolgd voor TV. Toen vond ik Ozzy ondanks zijn imago en taalgebruik toch een erg sympathieke man waar vaak zijn eerlijkheid misschien werd aangezien als slechte manieren.
Misschien was zijn duistere optreden en imago wel een toneelspel om zo mensen te geven wat het best verkoopt zonder dat daar perse een hart van duisternis achter zat. Een beroepsvorm, een vorm van acteren, terwijl de persoon erachter toch anders is net zoals bij Alice Cooper.
Ozzy zelf zei in een interview dat zij het duistere thema hadden gekozen omdat mensen zo erg van enge dingen hielden (zoals in films en boeken) en er op muziek gebied nog wel een gat in de markt was. Misschien was het niet meer dan dat?
En als ik dan kijk naar sommige teksten van nummers die hij zong dan is het geen man die niet nadacht over het leven, en zelfs niet openlijk anti God was. Het was iemand die zeker wel stond voor principes en dingen zoals oorlog en moord bijvoorbeeld verafschuwde terwijl ik het met mijn goed christelijke gedrag vaak goed praatte met de bijbel in de hand en dacht dat het onderliggend kwaad soms opgeruimd moest worden in landen met dictators en valse religie.
Maar ik mijn zoektocht naar de man achter de duistere vorm kwam ik bij de verrassende songtekst van een nummer met de titel “After forever” wat mij erg toepasselijk leek op zijn dood, dus wilde ik weten wat hij daarover zong.
Songtekst “After Forever” Nederlands:
Heb je ooit over je ziel nagedacht?
Kan die gered worden?
Of denk je misschien
Dat als je dood bent
Je gewoon in je graf blijft liggen
Is God slechts een gedachte in je hoofd
Of is hij een deel van jou?
Is Christus slechts een naam
Die je in het boek las
Toen je op school zat?Als je aan de dood denkt
Ben je dan buiten adem?
Of blijf je kalm?
Zou je de paus willen zien
Aan het eind van een touw?
Denk je dat hij een dwaas is?
Nou, ik heb de waarheid gezien
Ja, ik heb het licht gezien
En ik heb mijn leven veranderd
En ik zal voorbereid zijn
Als je eenzaam en bang bent
Aan het einde van onze dagenZou het kunnen dat je bang bent
Voor wat je vrienden zouden zeggen
Als ze wisten dat je in God hierboven gelooft?
Ze zouden zich moeten realiseren voordat ze kritiek leveren
Dat God de enige manier is om lief te hebbenIs je geest zo klein
Dat je je moet aansluiten
Bij de meute, waar ze ook heen rennen?
Zul je nog steeds spottend reageren als de dood nabij is
En zeggen dat je net zo goed
De zon kunt aanbidden?Ik denk dat het waar was, het waren mensen zoals jij
die Christus gekruisigde.
Ik vind het triest dat de mening die jij had de enige was die werd geuit
Zul je er zo zeker van zijn
Als jouw dag nabij is
Zeg je dat je niet gelooft?
Je had de kans
Maar je hebt die afgewezen
Nu kun je het niet meer terugkrijgenMisschien denk je na voordat je zegt
“God is dood en weg”
Open je ogen, besef gewoon
Dat Hij de enige is!
De enige die je nu kan redden
van al deze zonde en haat.
Of zul je spottend reageren op alles wat je hoort?
Ja, ik denk dat het dan te laat is
Prachtige songtekst vol waarheid waarmee hij misschien vele mensen toch tot inkeer in nadenken heeft gebracht die met hun ziel in duisternis waren en waar de muziek van deze band iets vertolkte wat zijn fans zochten in die muziek. Mensen die misschien duisternis zochten als reflectie van hun binnenste en toch een stukje licht aangereikt kregen doordat iemand daar was met de juiste woorden, maar misschien niet in de juiste vorm. Een stukje licht dat schijnt op een plek waar veel duisternis is.
Mensen die met duisternis in hun ziel, gedachten of emotie wenden tot de muziek van Ozzy die misschien zo handen en voeten geeft aan dat gevoel om het een plekje te geven en daarmee toch ook licht en hoop vinden in de tekst van een nummer die je niet zou verwachten bij een band zoals Black Sabbath.
Conclusies
Is Ozzy hiermee dus toch een bewezen gelovige? Hoe kan ik dat zeggen, dat kan God alleen weten.
Wat ik wel zie als ik interviews bekijk van deze man is dat ik liefde voel en als het aan mij lag ik hem graag zou willen ontmoeten en spreken als we straks bij God in eenheid mogen zijn, heel eerlijk gezegd zou ik hem daar eigenlijk niet willen missen ondanks het beeld en imago dat ik van hem kende.
Is mijn genade dan nu dan ineens groter dan die van God? Als ik in genade deze man zou willen binnenhalen, op basis van de enkele vruchten die ik zie vanuit een ziel die oprecht was en ook liefdevol, zou God dat met zijn veel grotere liefde niet beter kunnen dan ik? Als ik denk een opening te hebben gevonden, een spankje licht in het leven van een mens, hoeveel meer licht kan God vinden die alles ziet dat verborgen is en die werkelijk in iemand hart kan kijken en de ware motieven kan overleggen van iemand keuzes?
Of is God nu zo beperkt in Zijn genade door Zijn gerechtigheid die het oordeel moet vellen over het leven van Ozzy? Stierf Christus voor ieder mens maar valt Ozzy buiten de boot omdat hij de juiste vorm niet heeft begrepen, of de juiste woorden misschien slechts eenmaal in een nummer op heeft geschreven? Is de macht en de liefde van God beperkt door het gordijn van de dood en kan Zijn arm daar niet voorbij reiken? Heeft Christus de sleutels van de dood en het dodenrijk opgehaald en daar beneden gepredikt om toch de weg vrij te maken voor de mensen waarvan wij het niet zouden verwachten? Of heeft Hij die sleutels in handen en doet hij er niets mee omdat het bij leven allemaal al bepaald is zoals de christelijke leer altijd al zo verkondigd? Waar zegt de bijbel ons dit werkelijke, of is dit onze traditie? Maken we de dood meer duister en krachtiger dan hij in werkelijkheid nog is? Dood waar is uw prikkel? Komt God met zijn Grote Genade via het offer van Zijn enige geliefde zoon terwijl wij vervolgens toch even God moeten temperen in het aanbrengen van grenzen aan Zijn genade zodat wij kunnen snappen wie wel of niet gered is of kan worden?
Waar komen de grenzen vandaan die wij stellen, en waarom stellen wij die grenzen eigenlijk? Is het op basis van liefde en genade of basis van oordeel via vorm en uiterlijk vertoon?
Ik durf op deze vragen geen direct antwoord te geven, maar durf wel te zeggen dat Gods genade echt wel groter is dan die van mij, en dat Zijn liefde meer kracht heeft dan ik kan bedenken en voelen voor mensen waar ik eerder geen hoge pet van op had door mijn eigen duisternis.
Laten we het licht zien in de duisternis, de liefde in de mensen die misschien voor ons op uiterlijk vertoon afgeschreven zouden zijn. Laten we leren niet mensen af te schrijven op dat wat wij gewoon zijn of geleerd hebben wat betreft licht en duisternis want als we iedereen de tijd gunnen zien we de mens achter het uiterlijk vertoon en kunnen we misschien met meer liefde open staan voor het licht in de ander en dat wat God kan bereiken, ook in de donkerste plaatsen. Want uiteindelijk is liefde de beste manier om iemand te bereiken, niet oordeel en met een waarschuwend vingertje dat er straf staat te wachten, want in de liefde is geen vrees en God wil geliefd worden en niet gevreesd met angst. Hij wil barmhartigheid zien en geen offers.
1 Johannes 4:16 (HSV) En wij hebben de liefde die God tot ons heeft, gekend en geloofd. God is liefde en wie in de liefde blijft, blijft in God, en God in hem. 17. Hierin is de liefde bij ons volmaakt geworden, opdat wij vrijmoedigheid mogen hebben op de dag van het oordeel. Want zoals Hij is, zijn ook wij in deze wereld. 18. Er is in de liefde geen vrees, maar de volmaakte liefde drijft de vrees uit. De vrees houdt immers straf in, en wie vreest, is niet volmaakt in de liefde. 19. Wij hebben Hem lief, omdat Hij ons eerst liefgehad heeft. 20. Als iemand zou zeggen: Ik heb God lief, en hij zou zijn broeder haten, dan is hij een leugenaar. Want wie zijn broeder, die hij ziet, niet liefheeft, hoe kan hij God liefhebben, Die hij niet gezien heeft? 21. En dit gebod hebben wij van Hem, dat wie God liefheeft, ook zijn broeder moet liefhebben.
Laten we in alles oppassen dat de hoeren en de tollenaars van deze tijd ons niet voorbij gaan het koninkrijk der hemelen in terwijl zij broeders en zuster blijken te zijn, maar laten we ze bij de hand nemen en kijken voorbij het uiterlijke vertoon van deze wereld. Laten we de liefde van God daadwerkelijk doen en niet erover spreken alsof dat hetzelfde is. God zal oordelen over een ieders leven, laten wij dan niet veroordelen zodat wij er niet naast zitten terwijl iemand die duister lijkt juist ook zoekt naar de Liefde van God die we allemaal nodig hebben.
Mattheüs 21:28 (HSV) Maar wat denkt u? Iemand had twee zonen, en hij ging naar de eerste en zei: Zoon, ga vandaag in mijn wijngaard werken. 29. Maar hij antwoordde en zei: Ik wil niet. Later kreeg hij berouw en ging erheen. 30. En hij ging naar de tweede en zei hetzelfde, en deze antwoordde en zei: Ik ga, heer! Maar hij ging niet. 31. Wie van deze twee heeft de wil van de vader gedaan? Zij zeiden tegen Hem: De eerste. Jezus zei tegen hen: Voorwaar, Ik zeg u dat de tollenaars en de hoeren u voorgaan in het Koninkrijk van God. 32. Want Johannes is bij u gekomen in de weg van de gerechtigheid, en u hebt hem niet geloofd; maar de tollenaars en de hoeren hebben hem geloofd; en hoewel u dat zag, hebt u later geen berouw gehad zodat ook u hem geloofde.
2 Korinthe 10:7 (HSV) Kijkt u alleen naar het uiterlijk? Als iemand er voor zichzelf van overtuigd is dat hij van Christus is, laat hij dan ook dit bij zichzelf bedenken: dat zoals hij zelf van Christus is, zo ook wij van Christus zijn.
Laten we dus leren dat de vorm iets niet heilig maakt, net zoals als de vorm ook iets niet onheilig zal bestempelen.
We kunnen dus onmogelijk de ene veroordelen voor zijn “duistere” hard style dance muziek dat voor hem tot de ziel spreekt en dicht bij God brengt, terwijl jezelf misschien op zondag meezingt met de sirene van de duivel die misschien voor je buurman het meest heilige is dat hij ooit heeft gehoord op aarde.
Ik denk dat de enige beperking die God kent onze eigen bekrompenheid is.
En als we er dan toch naast zit door te “ruimdenkend” te zijn, dan is Gods genade vast ook groot genoeg om tot daar te reiken als het nodig is…